W momencie śmierci spadkodawcy, tj, z chwilą otwarcia spadku, z mocy prawa, spadkobiercy nabywają pozostawiony spadek. Dla celów potwierdzenia jego nabycia niezbędne jest postępowanie spadkowe, które może być przeprowadzone sądownie lub przed notariuszem. Artykuł 1015 Kodeksu cywilnego wskazuje, że „oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania”. Początek biegu terminu może być różny (dla spadkobiercy ustawowego, testamentowego, lub spadkobiercy ustawowego po obaleniu czy unieważnieniu testamentu). Spadek można przyjąć wprost lub z dobrodziejstwem inwentarza. Można także go odrzucić, lub zrzec się dziedziczenia.
Co to oznacza dla spadkobierców?
Proste przejęcie spadku to brak ograniczeń. Przejmowane są także w całości ewentualne długi. Przejęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza ogranicza odpowiedzialność za zobowiązania spadkowe. Spadkobierca nie odpowiada za długi przekraczające wartość aktywów spadku. W przypadku odrzucenia spadku warto pamiętać, że powołany ma do tego prawo w terminie 6 miesięcy od daty uzyskania informacji. Często odrzucenie spadku mylone jest ze zrzeczeniem się dziedziczenia. To ostatnie może nastąpić za życia spadkodawcy, poprzez zawarcie pisemnej umowy stron, w której następuje świadoma rezygnacja ze spadku (dotyczy to także dzieci i wnuków spadkobiercy) – tłumaczy ekspert portalu homebanking.pl.
Najkorzystniejszym rozwiązaniem dla spadkobierców bywa przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, czyli ograniczeniem odpowiedzialności do wysokości aktywów. Można tego dokonać na trzy sposoby:
– przez złożenie oświadczenia przed sądem lub notariuszem
– z mocy prawa w odniesieniu do niepełnoletnich spadkobierców
– z mocy prawa dla tej grupy spadkobierców, którzy nie złożyli oświadczenia a w ich grupie choć jeden przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza.
Taki sposób niesie za sobą dodatkowe koszty, w szczególności obejmujące spis inwentarza przez komornika, określenie wartości praw i przedmiotów wchodzących w skład spadku, określenie wysokości zobowiązań spadkodawcy na dzień śmierci. Jednak w wielu przypadkach takie zabiegi się opłacają, tym bardziej, że przejmując spadek często nie wiemy czy i ile długów pozostawił zmarły.
